«Ала Булкун» кэмиэдьийэ-олоҥхону үөрэ-көтө көрдүбүт

Олунньу 2 күнүгэр Олоҥхо тыйаатырын «Ала Булкун» олоҥхо испэктээҕэр (реж. Г. Мэҥкээрэп) сылдьан кэллибит.

Киһи кэрэхсиирэ диэн ыччат, оҕо үгүс, саала иһэ лыык курдук толору. Павел Колесов толоруутугар Ала Булкун бухатыыр уобараһа атын туруорууларга майгыннаабаттык көһүннэ. Артыыс эгэлгэ талаанын, куолаһын, хамсаныытын, күллэрэр дьоҕурун хайҕаатыбыт.

Бу сырыыга кэмиэдьийэ жанрдаах испэктээҕи үөрэ-көтө көрдүбүт. Күлүү категория быһыытынан фольклорга ураты суолталааҕын В.Пропп бэлиэтээн турар. Кини этэринэн, күлүү (смех) тыыннаахтар эйгэлэрин бэлиэтэ буолан, олох-өлүү утарсыытын ордук чопчулуур ис хоһоонноох. Күлүү ыраастыыр, сэргэхситэр, нэгири уларытар.

Сценография уратытын көрөөччү тута сэҥээрдэ. Сыана ортотугар олох мас, талах олоппос турар. Олох мас үрдүгэр олоҥхоһут олорор (Миитэрэй Иванов). Киниэхэ көмөлөһөөччү артыыстар ааптар, арыаллааччы, истээччи оруолун толордулар. Талах олоппос өрүтүн араастаан уларыта, эргитэ сылдьан, балаҕан, атын дойду топологиятын көрдөрдүлэр. Олох мас саха олоҥхото үөскээн-төрөөн тахсарыгар биир тирэх, олук буоллаҕа. Олус судургу оҥоһуулаах бу талах олоппос тыйаатыр атын испэктээҕэр, «Үс күн» испэктээххэ, дириҥ суолталаах символ, антураж быһыытынан эмиэ туттуллар. Олох мастан саханы кэрэхсэтэр, умсугутар, долгутар, үс дойдуну, космос куйаарын арыйар дьикти олох, олоҥхо эйгэтэ арыллан тахсар ээ! Манна даҕатан эттэххэ, кыра-улахан, сырдык-хараҥа, баар-суох утарсыытын олоҥхо тыйаатыра үгүстүк туттар. Холобура, Степанида Борисова туруоруутугар «Кыыс Дэбилийэ» олоҥхо-испэктээххэ эмиэ баар/суох оппозицията бэрт дьиктитик минимализм эстетикатыгар тирэҕирэн дьүөрэлэһэр. Олоҥхо бүтүүтэ эмискэ суох буолан, сүтэн хаалар көстүү ону эмиэ бигэргэтэр курдук. Хараҥа/сырдык, баар/суох, олох/ өлүү, маҥан/хара утарсыыта саха барахсан олоҕор ураты суолталаах буоллаҕа. Бу стилистика японскай Ма концепцияҕа ханан эрэ хабааттар диэххэ сөп. Олоҥхо тыйаатырын испэктээхтэригэр илиҥҥи тыйаатырдар үгэстэригэр тирэҕирии баарын эмиэ бэккэ билэбит. Ол олох сыаннастара аан дойду култууратыгар барытыгар уопсай (универсальнай) көрүҥнээхтэрин туоһута буолар.

Олоҥхо тыйаатыра аныгы кэмҥэ олоҥхону пропагандалыыр кэскиллээх үлэҕэ ураты суолу-ииһи тэлэр. «Ала Булкун» кэмиэдьийэ-олоҥхо ол үтүө үгэскэ биир үтүө холобур буолар.

Саргылана Ноева, литератураны чинчийээччи,

«Ааҕар Саха сирэ» түмсүү көҕүлээччитэ