ХХ үбүлүөйдээх «Уруйдан, Улуу Олоҥхобут!»
2002 сылтан үлэлиир Дьокуускайдааҕы “Арчы Дьиэтэ” култуура духуобунай киинэ, саха норуотун төрүт үгэстэрин, фольклорун, өйүн-санаатын үйэтитэн, дьоҥҥо-сэргэҕэ тириэрдэр соруктаах үлэлээбитэ номнуо 20 тахса сыл буолла.
Саха сүдү духуобунай баайын — олоҥхону — киэҥ эйгэҕэ таһаарарга, дьарыгырарга утумнаах үлэни ыытан кэллэ. Олоҥхону тарҕатыыга, толорууга, үйэтитиигэ, ыччакка тиэрдиигэ араас тэрээһиннэр бараллар. Олоҥхо толоруллар эрэ буоллаҕына, олоҥхо буолар, онуоха кини толоруллар ньымаларын, үгэстэрин билии уонна ону тутуһуу булгуччулаах. Ол иһин олоҥхону истии, толоруу боппуруостара сытыытык тураллар. Онуоха араас хабааннаах күрэхтэр, бэстибээллэр тэриллэн ыытыллаллара улахан суолталаах.
Сыл аайы ыытыллар “Уруйдан, Улуу Олоҥхобут” диэн бэстибээл өрөспүүбүлүкэ таһымыгар ыытыллара үгэскэ кубулуйда. Быйылгы дьылга сүүрбэһис үбүлүөйдээх тэрээһин кулун тутар ый 14-15 күнүгэр олоҥхоһуттары түмэ тарта.
Дьүүллүүр сүбэҕэ үлэлээтилэр:
1. Илларионов Василий Васильевич — бэрэссэдээтэл, СӨ билимин үтүөлээх диэйэтэлэ, РФ үрдүк үөрэхтээһинин бочуоттаах үлэһитэ, олоҥхону үөрэтээччи, фольклорист. Тыл үөрэҕин билимин доктора, профессор, ХИФУ норуоттар тылларын уонна култуураларын институтун фольклор кафедратын сэбиэдиссэйэ.
2. Протодьяконова Елена Николаевна — Былатыан Ойуунускай аатынан бириэмийэ лауреата, РФ үөрэҕириитин туйгуна. Научнай методическай уонна тас сибээскэ Олоҥхо киинин сүрүннүүр специалиһа.
3. Толбонова Надежда Семеновна — СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ, Дьокуускай куораттааҕы “Арчы Дьиэтэ”духуобунай култуура киинин консультативнай сэбиэтин салайааччыта
4. Данилова Анна Николаевна — фольклорист, учуонай, филологическай билим кандидата, гуманитарнай чинчийии уонна аҕыйах ахсааннаах омуктар кыһалҕаларын үөрэтэр институт алын научнай үлэһитэ.
5. Боппоенова Мария Гаврильевна — СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ, Дьокуускай куораттааҕы А.Д. Макарова аатынан култуура уонна искусство колледжын преподователэ.
6. Васильева Александра Николаевна — Дьокуускайдааҕы А. Д. Макарова аатынан култуура уонна искусство колледжын анал дисциплинэлэргэ үрдүк категориялаах уһуйааччыта, үтүөлээх үлэһит.
Быйылгы дьылга Горнайтан, Кэбээйиттэн, Чурапчыттан, Намтан,Тааттаттан Дьокуускай куораттан сытыы тыллаах, устар ууну сомоҕолуур олоҥхоһуттар күөн көрүстүлэр: 2025 сыл үбүлүөйдээх сылбытыгар бөлөҕүнэн уонна соҕотохтуу толоруу түмүгүнэн анал ааттар, Кылаан чыпчаал үрдүк аата ааттанна.«Кылаан Чыпчаал» — Гаврил Васильевич Спиридонов, Дьокуускай, Арчы Дьиэтэ.
Биирдиилээн толорооччуларга:
I Үрдэл — Нюргусова Яна Петровна, Дьокуускай к.
II Үрдэл — Никифоров Виталий, Мэҥэ Хаҥалас, Лоомтука.
III Үрдэл — Руфова Елена Игнатьевна, Нам, Хомустаах.
Бөлөҕүнэн толорууга:
I Үрдэл — «Добун» эр дьон ансаамбыла. Таатта улууһа, Дьохсоҕон.
II Үрдэл — «Умсулҕан» бөлөх. Таатта улууһа, Чөркөөх нэһ.
III Үрдэл -«Алгыс» бөлөх, Горнай улууһа.
Анал аатттар:
«Дьүрүскэн куолас» — Соколова Валентина . Дьокуускай к.
«Уран тыллаах толорооччу» — Герасимов Валерий. Чурапчы улууһа.
«Ытык толорооччу» — Дьячковскай Николай. Чурапчы улууһа.
«Көрөөччү биһирэбилэ» — Борисова Вера. Амма улууһа.
Олоҥхо ассоциациятын анал бирииһэ — Лазарева Сусанна, Чурапчы улууһа.
«Саҥа аат» — Бурцев Афанасий, Уус Алдан.
«Олоҥхо бухатыырын бастыҥ хоһуйуу» — Маркова Елена. Нам улууһа.
«Кэскиллээх толорооччу»- Собакин Афанасий, Таатта улууһа, Дьохсоҕон.
«Түөлбэ олоҥхотун толорооччу»- Слепцова Мария, Таатта улууһа, Харбалаах.
Арчы дьиэтин салайааччыта Лариса Константиновна Андреева «Алаһа дьоҕура» салайааччытыгар Любовь Платоноваҕа уонна Мария Егороваҕа, Александра Яковлеваҕа Махтал суруктары туттарда.
“Уруйдан, Улуу Олонхобут” ХХ үбүлүөйдээх бэстибээлбитигэр кыттыбыт дьоммутугар-сэргэбитигэр, икки бөлөҕүнэн хайдыһан үлэлээбит дьүүллүүр сүбэбитигэр тэрийээччилэр ааттарыттан дириҥник махтанабыт.
Тэрийээччилэр.