Хатылылар улуустааҕы Олоҥхо ыһыаҕын тэрээһинигэр туруналлар
Нэһилиэкпитигэр биллэр олоҥхоһуттар А.Н. Кривошапкин-Нуора Өлөксөй 155, М.И. Белых-Мэхээчэ 145, Г.Г. Иустинов-Ньоҕойоон уола 125, ыһыах ыһааччы У. Е. Платонова=-Уус Ылдьаана 180 сылларыгар анаммыт “Хатылы нэһилиэгэ — олоҥхо киэҥ киэлитигэр” диэн тэрээһин буолан ааста.


Быйыл улуустааҕы Олоҥхо ыһыаҕа Хатылы нэһилиэгэр ыытылларынан, үбүлүөйдээх олоҥхоһуттарбытын дьоҥҥо — сэргэҕэ, кэлэр үүнэр ыччакка билиһиннэрэн сырдатар соруктаах бу тэрээһини ыыттыбыт.
Манна култуура управлениетын начаалынньыга Петр Гуляев уонна Дмитрий Попов салайааччылаах Олоҥхо киинин үлэһиттэрэ кэлэн сүбэ-ама биэрэн, тус санааларын үллэстибиттэрэ дьаһалбыт таһымын өссө үрдэттэ. Нэһилиэкпит баһылыга Вячеслав Попов аны сайын ыытыллыахтаах Олоҥхо ыһыаҕын тэрээһинигэр барыбытын түмэн, үлэни-хамнаһы торумнуурга санаа атастаһан, сыалы-соругу туруорда.
«Ньургуһун» уһуйаан кэлэктиибэ олоҥхону куолаан толоруулара дьон биһирэбилин ылла. Бары ытыктыыр киһибит Мария Иустинова биһиэхэ элбэҕи кэпсээн, көрдөрөн, олоҥхо киэҥ киэлитигэр киирэн, үгүһү билэбит.
Үбүлүөйдээх олоҥхоһуттарбыт олохторун , үлэлэрин туһунан ахтыы оҥорон сырдаппыт хаан уруу аймахтара – сиэннэрэ, хос сиэннэрэ тус сыалларын ситтилэр, кэрэхсэбиллээх кэпсээннэринэн дьону умсугуттулар.
Үүнэр ыччаты фольклорга уһуйааччы Анастасия Захарова үөрэппит оҕолоро Нарыйаана Кривошапкина Нуораттан «Хара дьоруо аттаах Хара Ньургун бухатыыр» уонна Кристина Максимова — Белых «Ала Хотоҕой» олоҥхолоруттан толорон, мустубут дьону «Ноо!» дэтэн сэҥээриини ыллылар.
Бу күн олоҥхону, кыратык да буоллар, бары өйдүүн -санаалыын ылынан, үгүһү иҥэринэн тарҕастыбыт. Онон биир үтүө тэрээһиҥҥэ кыттыбыт дьоммутугар, куруук алаадьы, саламаат аргыстаах «Алгыс» эбэлэрбит түмсүүтүгэр, үйэтитэн устубут дьоҥҥо махталбытын тиэрдэбит.
Анастасия Захарова, Чурапчы