События / Бэлиэ түгэннэр
СӨ Бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Сергей Местников тэрийэр кэмитиэт уочараттаах мунньаҕын ыытта. Мунньахха «Саха» НКИХ Өймөкөөҥҥө ыытыллар Олоҥхо ыһыаҕын аһыллыытын уонна сабыллыытын сиэрин-туомун, ыытыллар өрөспүүбүлүкэтээҕи куонкурустары уонна күрэхтэһиилэри уһулан, быһа биэриигэ өрөспүүбүлүкэ олохтоохторугар көрдөрөрүгэр анаан сибээс уонна интэриниэт лиинньийэлэрэ холбонон, бэлэм буолбуттарын иһитиннэрдилэр. Уопсайа саха төрүт култууратыгар аналлаах 10 куонкурус 42 хайысханан ыытыллыаҕа. Онно 11 кыайыылаах […]
Үс Хатыҥ ыһыаҕын кэмигэр СӨ Национальнай художественнай түмэлэ «Олоҥхо дойдута» диэн быыстапканы Сайылык түһүлгэтигэр туруорда. Манна А.Н. Осипов, М.М. Лукина, М.Г. Старостин, А.В. Чикачев, А.П. Мунхалов, А.Е. Евстафьев, Т.Е. Шапошникова олоҥхону кытта ситимнээх хартыыналарын көрдөрдүлэр. Олоҥхоҕо саха норуота сир-дойду айыллыытын, омук кутун-сүрүн, киһи сирдээҕи аналын, кэм-кэрдии суолтатын, үс дойду туһунан, о.д.а. бөлүһүөктүү толкуйдарын, религиознай, мифологическай […]
Бэс ыйын 17-18 күннэригэр Мэҥэ Хаҥалас улууһун ырыаҕа ылламмыт, хоһооҥҥо хоһуллубут Уол Табаҕа диэн биир үтүөкэн сиригэр нэһилиэк төрүттэммитэ 255 сылыгар уонна үс сүдү убайдарбыт: ССРС Суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ, олоҥхоһут, сээркээн сэһэнньит Иннокентий Иванович Бурнашев-Тоҥ Суорун төрөөбүтэ 155, бэйиэт, тылбаасчыт Иван Егорович Слепцов-Арбита төрөөбүтэ 110, Саха АССР норуотун маастара, аатырбыт тимир ууһа Семен Иннокентьевич Гоголев-Амынньыкы […]
Бу күннэргэ Өймөкөөн улууһугар ыытыллар Олоҥхо ыһыаҕар барар улуустар дэлэгээссийэлэрэ, ыалдьыттар Тымныы полюһугар ыһыллар өрөспүүбүлүкэтээҕи 16-с ыһыахха айааннаары тэринэн эрэллэр. Үгүс дьон кэлэр нэдиэлэ саҥатыттан ыраах айаҥҥа туруналлар. Ыһыахха айанныыр дьон Өймөкөөн кэрэ айылҕатыгар хаартыскаҕа, видеоҕа түһэн, балаакканан хоно-хоно ыксаабакка айаннаары сөптөөхтүк тэриммиттэр. Аара баран иһэн киһи тохтоон хаартыскаҕа түһэригэр үгүс бириэмэ барар. Онон ыксаан, […]
В разделе «Педагогика Олонхо» представлены видеоуроки известного этнопедагога, заслуженного учителя Якутии Никандра Прокопьевича Тимофеева «Дьиэрэй саха тойуга» в двух частях. Музыковеды отводят традиционному пению тойук центральное место в музыкальном фольклоре якутского народа. Видеоуроки подготовлены Музеем музыки и фольклора народов Якутии в 2018 году и стали доступны для посетителей сайта, посвященного эпосу, благодаря сотрудничеству учреждений культуры. Напомним, что […]
Бэс ыйын 18 күнүгэр Мэҥэ Хаҥалас улууһугар улуу олоҥхоһут Тоҥ Суорун 155, суруйааччы Иван Арбита 110, Амынньыкы Уус 110, Табаҕа нэһилиэгэ тэриллибитэ 255 сылларыгар аналлаах 11-с Олоҥхо ыһыаҕа ыытылынна. Онно Таатта улууһун Алдан нэһилиэгиттэн «Түһүлгэ түһүмэхтэрэ» фольклорнай бөлөх (сал. А. Багардынов) кытынна уонна олоҥхону куолаан толорууга бастакы үрдэли ылары ситистэ. Биирдиилээн толорууга ситиһиилэрбит: Олоҥхону биирдиилээн […]
Таатта улууһун быйылгы оройуоннааҕы ыһыаҕа П.А. Ойуунускай төрөөбүтэ 130 сылыгар ананна. Онон “Үс саха олоҥхото-тойуга сайыннын!” диэн аһаҕас фольклорнай фестиваль-көрүү нэһилиэктэр икки ардыларыгар ыытылынна. Бөлөхтөр фольклор 5 көрүҥэр күрэхтэстилэр: түөлбэ олоҥхотун куолаан толоруу, норуот ырыата, чабырҕах, хомуска сыыйа тардыы, таатталардыы оһуохай.Тэрийээччилэр – “Таатта улууүа” МТ, улуустааҕы норуот айымньытын дьиэтэ – хас көрүҥ ахсын кыайбыкка 10.000 […]
Первый всемирный форум сказителей эпосов с участием исполнителей и эпосоведов из регионов России, Монголии, Узбекистана состоялся в Республике Кыргызстан. Северо-Восточный федеральный университет представили директор Института Олонхо Руслан Анисимов и старший научный сотрудник, исполнитель олонхо Юрий Борисов. На форуме в Иссык-Кульской области собрались представители девяти национальностей и обсудили идеи по развитию культуры сказания народных эпосов. Директор […]
Бэс ыйын 18 күнүгэр Тараҕай нэһилиэгэр ССРС суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ, улуу олоҥхоһут Иннокентий Бурнашев-Тоҥ Суорун 155, Саха АССР норуотун маастара, тимир ууһа Семен Гоголев-Амынньыкы Уус 110, Иван Слепцов-Иван Арбита 110, Тараҕай нэһилиэгэ төрүттэммитэ 255 сылларыгар аналлаах «Ырыа куттаах Табаҕа олоҥхону уруйдуур!» диэн улууспутугар 11-с төгүлүн тэриллэр Олоҥхо ыһыаҕа икки күн өрө көтөҕүллүүлээхтик, үтүө түмүктээхтик ыытылынна. […]
Тымныы оройунан биллибит Өймөкөөн улууһун Томторугар от ыйын 1-2 күннэригэр ыытыллар Олоҥхо ыһыаҕын ыҥырыытын көрүҥ. «Айыы санаанан айан» ыһыах бэлиэлэрэ — Лабыҥкыр күөлүн кыыла Лаби, луо куттаах Мэндэ бухатыыр уонна Хомпо хотой.
Олоҥхоһут, норуот ырыаһыта, тойуксут П.П. Ядрихинскай-Бэдьээлэ репертуарыттан 8 ырыа “Подкасты” анал салааҕа киирдэ. “Тараҕана сайылык”, “Ньургун трактор”, “Торбосчут Домна” уус-уран ааҕыы, олоҥхо ырыалара: “Абааһы уолун ырыата”, “Бухатыыр ырыата”, “Сорук Боллур ырыата”, “Ытык Хаскыйдаан ырыата” уонна оһуохай киирдилэр. Бу репертуары Саха сирин норуоттарын музыкатын уонна фольклорун түмэлэ туспа диискэ оҥорон, Нам улууһугар ыытыллар Олоҥхо ыһыаҕар анаан 2019 сыллаахха таһаарбыта. https://olonkho.nlrs.ru/archives/category/radio-olonkho/%d0%b8%d1%81%d0%bf%d0%be%d0%bb%d0%bd%d0%b5%d0%bd%d0%b8%d0%b5-%d1%80%d0%b0%d0%b4%d0%b8%d0%be-%d0%be%d0%bb%d0%be%d0%bd%d1%85%d0%be […]
С.А. Зверев-Кыыл Уола аатынан Үҥкүү национальнай тыйаатыра быйылгы сезонун аан дойдутааҕы премьеранан түмүктээтэ: “Ситим” диэн испэктээгинэн. “Биһиги тыйаатырбыт саҥалыы сайдар суоллары тобулар. Репертуарбыт хатыламмат туруорууларынан кэҥииригэр, кэнсиэртиир бырагыраамабыт сонун үҥкүүлэринэн хаҥыырыгар дьулуһабыт” диэн суруйар “Ситим” испэктээк буклетын аан тылыгар Үҥкүү национальнай тыйаатырын дириэктэрэ Александр Алексеев. “Ол туһуттан Арассыыйа аатырбыт театральнай диэйэтэллэрин кытта кыттыгас бырайыактары толкуйдуубут” […]
Глава республики Айсен Николаев в начале июня провёл выездное совещание по вопросам строительства Арктического центра эпоса и искусств и Государственной филармонии Якутии. По итогам осмотра строящегося здания руководитель региона поручил устранить отставание от графика работ, передает пресс-служба главы и кабмина региона. «Самый основной вопрос, который на сегодняшний существует, это быстрее войти в график и полностью выполнить […]
От ыйын 1-2 күннэригэр ыытыллар Олоҥхо ыһыаҕын үгүс былааннара силигин ситэн бигэргэннилэр. Ол курдук, улуустааҕы култуура управлениетын салайааччыта Аксиния Сивцева бэлиэтээбитинэн, Өймөкөөн улууһун Томтор нэһилиэгэр «Көмүс күрүө» этнографическай комплекска ыытыллар Олоҥхо ыһыаҕын генеральнай былаана бигэргэннэ. Бу туһунан улуустааҕы «Северная заря» хаһыат бэйэтин телеграм-ханаалыгар иһитиннэрдэ. Бэс ыйын 20 күнүгэр Олоҥхо ыһыаҕын бары эбийиэктэрин бэдэрээччиттэрэ үлэлэрин кэмигэр түмүктээн, хамыыһыйаҕа […]
Сыл аайы улуустарынан ыытыллар Олоҥхо ыһыаҕын аайы дьон саамай кэрэхсиирэ – Аал Луук мас. Өймөкөөн улууһун Аал Луук маһа атыттартан олох ураты буолуоҕа. Бу туһунан “Уран” дизайн-устуудьуйа Олоҥхо ыһыаҕын сүрүн эбийиэгин – Аал Луук маһы — тута сылдьар биригээдэ салайааччыта Василий Яроев билиһиннэрдэ: — Син эмиэ атын улуустар курдук, Өймөкөөн маһа 17 м үрдүктээх буолуоҕа. Аал Луук мас […]
Биология билимин хандьыдаата, СӨ тыатын хаһаайыстыбатын туйгуна, СӨ агропромышленнай комплексын бочуоттаах үлэһитэ, Өймөкөөн улууһугар аҕыйах ахсааннаах норуоттар ассоциациятын, “Ай-Молкээн” НКО бэрэссэдээтэлэ Марианна Таркова уран тарбахтаах иистэнньэҥнэри түмэн, Олоҥхо ыһыаҕар көхтөөхтүк бэлэмнэнэллэр. Иистэнньэҥнэр Н.М. Заболоцкай-Чысхаан аатынан кыраайы үөрэтэр түмэл балаҕаныгар мустан, эбээн норуотун түһүлгэтигэр анаан ураһа тигэ сылдьаллар. — Биһиги ыһыахха эбээн норуотун түһүлгэтигэр туруохтаах сарыы ураһаны […]
Эксперты восстановили традиции местных жителей, которые были утеряны. За день до торжественного открытия Ысыаха Олонхо – 2023 в Оймяконском районе, в ночь с 30 июня по 1 июля, проведут церемонию встречи солнца и реконструированный обряд благословления по старинным канонам жителей Оймяконья. Об этом ЯСИА сообщил директор научно-исследовательского института Олонхо СВФУ Руслан Анисимов. «Мы по крупицам […]
Геокултуурунай сайдыы үнүстүүтүн анал сырыыта бэс ыйын 6 күнүгэр Хаҥалас улууһугар тэрилиннэ. Бу сырыы чэрчитинэн Чапаево сэлиэнньэтигэр 8-ыс сылын үлэлээбэккэ турар элбэх хайысхалаах уопсастыбаннай-култуурунай киини сөргүтүү боппуруоһун тула кэпсэтии буолла. Ол курдук, МФОКЦ диэн кылгатыллан ааттанар дьиэ 2012 сыллаахха үлэҕэ киирбитэ. 2016 сылга диэри толору үлэлээбитэ. Манна оҕо театральнай оскуолата, олохтоох кулууп уонна бибилэтиэкэ баара. […]
“Айыы санаа айана” диэн ааттаммыт быйылгы Олоҥхо ыһыаҕын дьаралык бэлиэлэрэ бигэргэннилэр. Ол курдук, Өймөкөөн улууһун аатырбыт Лабыҥкыр күөлүн кыыла Лаби, луо куттаах, хотой тыыннаах Мэндэ бухатыыр уонна Хомпо хотой. Бу уобарастары Е.Иринцеева-Огдо остуоруйатыттан ыллылар. Кинилэри Уус Ньара худуоһунньуга, “Пегас” оҕо айымньытын дьиэтин үлэһитэ Егор Неустроев ойуулаата. Тоҕо остуоруйаттан ыллылар диэтэххэ, оҕо аймахха анаан айыллыбыт […]
Завершен перевод эпоса олонхо «Дугуйа Бөҕө» с якутского на русский язык. Аита Шапошникова, член Союза писателей России, переводчик, доцент Литературного института им. А.М.Горького, завершила перевод олонхо «Дугуйа Бөҕө» оймяконского сказителя Максима Аммосова, записанного с его слов в 1940 году этнографом и краеведом Сэhэн Боло. Вот, что она об этом пишет: -Это четвёртый эпос, переведённый мной. […]