События / Бэлиэ түгэннэр
Национальнай бибилэтиэкэҕэ оҕо ааҕар киинигэр Тайаана Никифорова бырайыагынан бэчээттэммит «Олонхо звучит по-русски» кинигэ биһирэмэ буолла. Тайаана Афанасьевна СӨ Национальнай бибилэтиэкэтигэр оҕо ааҕар киинин сүрүн бибилэтиэкэрэ, алгысчыт. Кини доруобуйаларыгар хааччахтаах оҕолору, тулаайах уонна төрөппүт көрүүтэ-истиитэ суох хаалбыт оҕолор өрөспүүбүлүкэтээҕи (коррекционнай) оскуола-интэринээттэрин иитиллээччилэрин кытары бииргэ көмөлөөн бу кинигэни оҥордулар. Кэтэһиилээх, долгутуулаах күн оскуола-интэринээттэн 20-чэ оҕо кэлэн ыалдьыттаата. […]
Мин уолбалар ыытар тэрээһиннэрин наһаа сөбүлүүбүн – кинилэр киэнэ өрүү дириҥ ис хоһоонноох буолар. Аатыгар эрэ тэрийэр буолбакка, хайаан да суолтатын хас биирдии киһи өйдөөн барарын курдук былааннаан, сценарийдаан, бэлэмнээн ыытар уратылаахтар. Олоҥхо дэкээдэтин чэрчитинэн, Таатта улууһун Уолба нэһилиэгин дьаһалтата, култуурата, оскуолата, этэргэ дылы, бүтүннүү көһөн киирэн, Дьокуускайга Арчы дьиэтигэр биир дойдулаахтара Мария Николаевна Петрова-Андросова-Ионова төрөөбүтэ […]
Сахабыт сиригэр Олоҥхо күннэринэн, Хамаҕатта нэһилиэгэр «Олоҥхону бииргэ ааҕыахха» үгэскэ кубулуйбут челлендж биллэриллибитэ. Бу тэрээһиҥҥэ «Тускул» уһуйаан үлэһиттэрэ кытынныбыт. Прокопий Ядрихинскай — Бэдьээлэ «Араҕас маҥан халлаантан илэ бодо айыллан үөскээбит Дьыллыа маҥан аттаах Дьырыбына Дьырылыатта» олоҥхону уһуйаан «Ситим» балаҕаныгар көмүлүөк тула олорон аахтыбыт. Нам улууһун бастыҥ олоҥхоһута Бэдьээлэ олоҥхотун анаан талбыппыт. Олоҥхо сырдык тускула, тылын […]
Бу күннэргэ Олоҥхо дэкээдэтинэн сибээстээн, В.Г. Белинскэй аатынан Кыраайы үөрэтэр бибилэтиэкэ «Саха сирин кэллэксинньэрдэрэ» түмсүүнү кытта холбоһон, олус ураты быыстапканы бэлэмнээн, ааҕааччылар интэриэстэрин тартылар. Хаартыска: Сергей Осипов тиксэриитэ. Бу туһунан бибилэтиэкэр Екатерина Попова маннык кэпсээтэ: — Кыраайы үөрэтэр бибилэтиэкэ «Саха сирин кэллэксиньиэрдэрэ» түмсүү салайааччыта Никифор Ивановы кытта ыкса сибээс олохтоон, араас тиэмэлэргэ быыстапкалары тэрийэр буолбуппут үгэскэ кубулуйда. Онон сотору-сотору биһиги араас тиэмэлэргэ […]
Cаха Өрөспүүбүлүкэтигэр Олоҥхо декадатын чэрчитинэн, Таатта олоҥхотун салаатын бырайыагынан, өрөспүүбүлүкэтээҕи “Төрүт ситим” дьиэ кэргэнинэн олоҥхону олоҕурбут ньыманан толоруу үгэс буолбут күрэһэ Дьокуускайга Арчы дьиэтигэр VI төгүлүн тэрилиннэ. Күрэс бирииһигэр Өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо ассоциацията 100 тыһ. солк. үбүлээтэ. Дьиэ кэргэнинэн олоҥхону толорууну Толбонова Надежда Семеновна — «Арчы Дьиэтэ» духуобунай култуура киинин бастакы директора, СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ, […]
Олоҥхо – саха норуотун тылынан уус-уран айымньытын муҥутуур чыпчаала, үйэттэн үйэ, көлүөнэттэн көлүөнэ тухары бэриллэн испит дириҥ ис хоһоонноох баайа. Доллуга Олоҥхоҕо дэкээдэтэ ыытылынна. Сэтинньи 25 күнүгэр Олоҥхо күнүнэн аҕам саастаах далбар хотуттарбыт арчылаан, сиэр-туом ыытан, кэлбит ыалдьыттарбытын, оҕолорбутун арыылаах алаадьынан айах тутан көрүстүлэр. Бу күн төрүт өбүгэлэрбит үгэстэрин утумнаан кэнчээри ыччаттарбыт өбүгэ оонньуутун оройуттан […]
Л. А. Попов аатынан Сунтаардааҕы киин бибилэтиэкэҕэ өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо ассоциацията, СӨ Национальнай бибилэтиэкэтэ, М. К. Аммосов аатынан Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет, Олоҥхо научнай института, ХИФУ норуоттар тылларын уонна култууратын институтун көҕүлээһиннэринэн сылын ахсын ыытыллар өрөспүүбүлүкэтээҕи «Олоҥхо дьыктаана” аахсыйа ыытылынна. Дьыктааны ааҕааччыны кытта үлэлиир салаа библиограба Мария Иванова лоп-бааччы ааҕан суруйтарда. П. А. Ойуунускай “Дьулуруйар Ньургун Боотур” […]
Олоҥхо дэкээдэтин чэрчитинэн Бөтүҥнээҕи С.Я. Левин аатынан Норуот айымньытын киинигэр СӨ култууратын уонна үөрэҕин туйгуна, Софья Сидорова аатынан бэлиэ, «Амма киэн туттуута», «СӨ норуотун уус-уран айымньытын сайдыытыгар тус кылаатын иһин» бочуоттаах бэлиэлэр хаһаайына, Бөтүҥ нэһилиэгин бочуоттаах гражданина Анисия Даниловна Софронова туһунан «Олоҥхоҕо анаммыт олох» диэн кинигэ сүрэхтэннэ. Кинигэ Амма улууһугар Олоҥхо сылынан уонна Анисия Даниловна […]
Болугур олохтоохторо Олоҥхо дэкээдэтин түмсүүлээхтик тэрийэн, нэһилиэктэрин дьонун сэргэхситтилэр. Биир дойдулаахпыт Алексей Григорьевич Агапов «Алтан сабарай бухатыыр» олоҥхо испэктээкэлин, М.А. Ноговицын архыыбыттан ылан, дэкээдэ бастакы күнүгэр куйаар ситиминэн көрдөрдүбүт. Биир сүүрээнинэн нэһилиэкпит түөлбэлээн олорор ытык кырдьаҕастарыгар «Арылхан» фольклорнай бөлөх оҕолоро, биир дойдулаахпыт Юрий Борисов «Баһырҕастаах ааттаах Баабый Баатыр» олоҥхотуттан быһа тардан, дьиэлэринэн сылдьан олоҥхолоон иһитиннэрдилэр. Олохтоох библиотека үлэһиттэрэ Аммабытыгар […]
Сэтинньи ый 25 күнүгэр сылын ахсын Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр Олоҥхо күнэ бэлиэтэнэр. Быйылгы сэтинньи 26 күнүгэр “Саргы Түһүлгэтэ” култуура уонна норуот айымньытын киинигэр Олоҥхо декадатын үөрүүлээх аһыллыыта улууспут бастыҥ фольклорнай кэлэктииптэрэ, олоҥхону толорооччулар, үйэтитээччилэр уонна уран уустар, иистэнньэҥнэр быыстапкалара кыттыылаах дьоллоох түһүлгэ олохтонно. Олоҥхо күнүгэр анаммыт түһүлгэ сахалыы сиэринэн алгыһынан саҕаланна. Алгыс туомун толордо Хаҥалас улууһун […]
Олоҥхо дэкээдэтин чэрчитинэн сэтинньи 28-29 күннэригэр Дьокуускайга наһаа улахан тэрээһин буолан ааста – норуоттар икки ардыларынааҕы “Истоки традиционных верований в контексте эпического наследия народов Евразии” диэн научнай кэмпириэнсийэ. Бу кэмпириэнсийэ сааһын тухары олоҥхону үөрэтиигэ, үйэтитиигэ, тарҕатыыга уонна аан дойду таһымыгар тахсыытыгар үлэлэспит учуонай, култуура үтүөлээх үлэһитэ, Ойуунускай аатынан Судаарыстыбаннай бириэмийэ лауреата Агафья Еремеевна Захарова сырдык аатыгар […]
Олоҥхо декадатын чэрчитинэн тэрээһиннэр бүттүүн өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн ыытыллаллар. Биир оннук тэрээһини Амма улууһун дьаһалтата Национальнай бибилэтиэкэҕэ тэрийдэ. Олоҥхо ыһыаҕын чэрчитинэн тахсыбыт 10 кинигэни Историческай саалаҕа сүрэхтээтилэр. Тэрээһиҥҥэ биллэр-көстөр учуонайдар, Амма улууһун олохтоохторо, Амматтан төрүттээх куорат олохтоохторо мустан, төгүрүк остуол тула олорон, истиҥ сэһэргэһии ыыттылар. Саха сириттэн төрүттээх биллэр этнограф, фольклорист Виктор Николаевич Васильев хоту уһук сытар сиргэ […]
Сэтинньи 26 күнүгэр Игидэй орто оскуолатыгар өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн ыытыллар Олоҥхо декадатын чэрчитинэн олоҥхону өйтөн ааҕыы дьоро киэһэтэ буолан ааста. Бу бырайыагы үһүс сылын саха тылын уонна литературатын учуутала Ефимова Варвара Константиновна иилээн-саҕалаан ыытар. Илгэлээх Игидэй сиригэр Эдуард Карлович Пекарскай сыылкаҕа кэлэн олорор кэмигэр, Константин Григорьевич Оросины сорудахтаан, ыаллыы Дьүлэй нэһилиэгэр олорор олоҥхоһуту, Миинэ уола Дьөгүөссэни […]
Майа нэһилиэгин И.Г. Тимофеев аатынан лиссиэйигэр Олоҥхо декадатыгар анаммыт тэрээһин өрө көтөҕүллүүлээхтик барда. Лиссиэй медиатекатын иһинэн утумнаахтык ыытыллар “Родничок” литературнай кулууп орто кылаас оҕолоругар анаан Олоҥхо дьоро киэһэтин тэрийдэ. Биллиилээх олоҥхоһут Н.И. Степанов- Ноорой сиэнэ, «Саха сирэ » көрдөрөр-иһитиннэрэр хампаанньа ыыппыт өрөспүүбүлүкэтээҕи «Олоҥхо-баттл» интерактивнай күрэх кыайыылааҕа Аксиния Степанова күндү ыалдьыт буолла. Кини хомустаан, олоҥхолоон, оҕолор […]
Саха буоларбыт быһыытынан, төрөөбүт тылбытын умнуо суохтаахпыт диэн өйдөбул барыбытыгар иҥэн сылдьар. Саамай улахан кылааппыт ОЛОҤХО буоларын бары билэбит. Оттон тыл кылаан чыпчаала – олоҥхо. Тыл баайын илдьэ сылдьааччы – олоҥхоһут. Сэтинньи 26 күнүгэр Кэбээйи оскуолатыгар, Олоҥхо декадатын чэрчитинэн, III-VII кылаастар икки ардыларыгар олоҥхону толорууга «Уруйдан, улуу олоҥхобут!» диэн күөн күрэс ыытылынна. Күөн күрэскэ быйыл […]
Дьааҥы улууһун “Олоҥхо” ассоциациятын бэрэссэдээтэлэ Екатерина Васильевна Ноговицына, итиэннэ улуустааҕы култуурабыт, үөрэҕириибит, сынньалаҥ кииннэрбит салайыыларынан, сэтинньи 25 күнүгэр Баатаҕай Арчы дьиэтигэр бэрт дириҥ ис хоһоонноох, үрдүк таһымнаах «Дьааҥы – олоҥхо түһэ» диэн тэрээһин буолан ааста. ЮНЕСКО олоҥхону аан дойду чулуу айымньытынан билиниитэ саха норуотуттан олох бары эйгэтигэр үгүс тэрээһиннээх үлэни эрэйэр. Ол иһигэр үөрэх эйгэтигэр […]
21 ноября в Якутском технологическом техникуме сервиса в группе«Туризм и гостеприимство» первого курса преподаватели Парникова АльбинаАфанасьевна и Ефимова Татьяна Евгеньевна провели литературную гостинуюна тему «Якутский героический эпос Олонхо», посвященную к Декаде Олонхов Республике Саха (Якутия). Олонхо — это древнейшее эпическое искусство якутов (саха),занимающее центральное место в системе якутского фольклора. Олонхо-этожанр фольклора.Студенты ознакомились с эпосом якутского […]
В рамках Декады Олонхо с 28 по 29 ноября в Якутске состоится Международная научная конференция «Истоки традиционных верований в контексте эпического наследия народов Евразии», посвященная памяти кандидата филологических наук, лауреата Государственной премии РС(Я) имени П.А. Ойунского, заслуженного работника культуры Агафьи Еремеевны Захаровой. Исследователи из разных стран соберутся для обсуждения общих корней и уникальных черт эпического […]
Олоҥхо күнүгэр бастыҥ олоҥхоһуттары наҕараадалаатылар. Ол курдук, Ил Дархан анал истипиэндьийэтин Туоһу суруктарын Сунтаартан Владимир Данилов, Чурапчыттан Сусанна Лазарева, Дьокуускайтан Любовь Платонова, Мэҥэ Хаҥаластан Гаврил Спиридонов, Дьааҥыттан Мария Стручкова, Тааттаттан Людмила Цой туттулар. Олоҥхо дэкээдэтин тэрийэр кэмитиэт анал ааттарын ыллылар: «Олоҥхону бастыҥ толорооччу» — Аксинья Степанова, Мэҥэ Хаҥалас улууһун Г.Г. Колесов аатынан Олоҥхо дьиэтин исписэлииһэ, […]
23-24 ноября в Амге, в рамках декады Олонхо, прошло мероприятие творческого игрового пространства для детей «Мир Олонхо». Проект был реализован с использованием гранта Президента Российской Федерации для поддержки творческих проектов общенационального значения в области культуры и искусства. Автором идеи выступил начальник Управления культуры и народного творчества Амгинского улуса Иван Иванов. Программа была насыщенной и разнообразной. […]