События / Бэлиэ түгэннэр
В Москве 12 ноября на площадке ВДНХ состоятся Дни Республики Саха (Якутия) в рамках Международной выставки-форума «Россия». В культурной части зрителей ждут театрализованное представление «Метаморфозы эпоса Олонхо», обряд Церемонии бракосочетания «Уруу алгыһа», концертная программа «Песнь земли Олонхо», «Этнофест». Международная выставка-форум «Россия» — это демонстрация главных достижений страны. Участниками станут все 89 регионов России, федеральные министерства […]
Арассыыйа тыйаатырдарын «Кыһыл көмүс мааска» национальной бириэмийэтин лонг-лииһигэр Саха Сириттэн 3 испэктээк киирдэ: «В ЧАЩЕ» ( аҕыйах ахсааннаах төрүт олохтоох норуоттар тыйаатырдара), «ОЙУУР» ( П.А. Ойуунускай аатынан Саха академическай тыйаатыра) уонна «ХАРДААЧЧЫ БЭРГЭН» (Олоҥхо тыйаатыра). Үөһээ Бүлүү олоҥхоһута Андрей Титаров «Хардааччы Бэргэн» диэн олоҥхотун 2022 сыллаахха Үөһээ Бүлүүгэ буолбут Олоҥхо ыһыаҕар анаан туруорбуттара. Киин куоракка […]
Алтынньы 24 күнүгэр күнүс 12 чаастан СӨ Үүнэр көлүөнэ тыйаатырыгар «Мэндэ Бухатыыр» олоҥхо-испэктээк буолар. Бу испэктээк Өймөкөөҥҥө 2023 сыл буолбут Олоҥхо ыһыаҕар көрдөрүллүбүтэ. Ыһыах ыалдьыттара ырыатын-тойугун, тыаһын-ууһун, артыыстар оонньууларын, көстүүмнэрин, сыана киэргэтиитин сөҕө-махтайа көрбүттэрэ. Айымньы ааптара — оҕо биллиилээх суруйааччыта Евдокия Иринцеева-Огдо, сыанаҕа туруорааччы режиссер – СӨ үтүөлээх артыыската Валентина Якимец. Олоҥхо ис хоһоонун кылгастык […]
Заместитель министра культуры Российской Федерации Владимир Осинцев с рабочим визитом находится в Якутске. Владимир Осинцев осмотрел крупнейший строящийся объект Якутии – Арктический центр эпоса и искусств в Якутске. Его мощность составит 1500 мест, общая площадь здания более 32,9 тыс кв. м. Полностью ввести объект в эксплуатацию планируется в четвертом квартале 2024 года. В центре разместятся […]
Алтынньы 20 күнүгэр «Дорҕоон дойду» айар түмсүү түһүлгэтигэр Яна Нюргусова Былатыан Ойуунускай «Дьулуруйар Ньургун Боотур» олоҥхотун алтыс ырыатын төрүт үгэһинэн толордо. Яна Нюргусова — өрөспүүбүлүкэтээҕи «Олоҥхо дойдутун оҕотобун» (2005), «Муҥха олоҥхото» (2007), «Олоҥхо тойуга – 2019» бэстибээллэргэ Гран-при, Үөһээ Бүлүүгэ ыытыллыбыт Олоҥхо XV ыһыаҕын ыччат ортотугар олоҥхону толорууга Кылаан кыайыылааҕа.
Бүгүн, алтынньы 17 күнүгэр, Амма улууһун баһылыга Степан Кузьмины кытта көрүстүм. 2024 сылга Аммаҕа ыытыллыахтаах Олоҥхо ыһыаҕын тэрийии боппуруостарын, култуура тутууларын хаамыыта хайдах баран иһэрин, ону таһынан ыһыах култуурунай бырагырааматыгар туох саҥаны киллэрэллэрин, уратыны көрдөрөллөрүн туһунан кэпсэттибит. Степан Николаевиһы кытта улууска култуура сайдар тосхоллорун ырыттыбыт. Олоҥхо ыһыаҕын ыытарга, тэрийэргэ улуус олохтоохторо түмсэн, саба түһэн, улуус […]
«Һөҕүҥ: сахалыы айымньы» буктрейлер өрөспүүбүлүкэтээҕи күрэҕэр оҕолорго бастакы миэстэни Саха гимназиятын VII кылааһын үөрэнээччитэ Аня Кириллина ылбыта. Кини Сергей Борогонскай суруйбут “Эрчимэн Бэргэн” олоҥхотугар анимационнай ойуулук оҥорбутун көрүҥ.
Биhиги биир дойдулаахпыт, Иккис Игидэй олохтооҕо, Сиимэн Силэпсиэп политсыылынай Всеволод Ионов Судаарыскайы аҕалан, Сэмэн сайылыгар (Ионов өтөҕө) олохтоон, бэйэтин уолун кытта үүт халбыйар хамначчыт кыыhын кытта бодоруһуннаран үөрэттэрэн, Мария Николаевна Андросова-Ионова диэн сахаттан бастакы үөрэхтээх дьахтар 2024 сыл күһүнүгэр төрөөбүтэ 2024 сылын туолар. Кини сайдыылаах дойдуга, Санкт-Петербург куоракка, олоҥхону, тойугу, оhуохайы, хомуhу, алгыс этиитин этэн-тыынан […]
Амма В.Г. Короленко аатынан 1-кы нүөмэрдээх оскуолата тэриллибитэ 155 сылынан биир дойдулаахтара,Олоҥхо үнүстүүтүн научнай үлэһитэ Юрий Борисов «Баһырҕастаах аттаах Баабый Баатыр» олоҥхотунан музыкальнай-хореографическай испэктээги алтынньы 21 күнүгэр Ф. Потапов аатынан норуот айымньытын дьиэтигэр көрдөрөллөр. «Сир симэҕэ» көрдөрүүлээх ансаамбыл кыттыыны ылар. Киирии билиэт: 500солк.
Алтынньы 14 күнүгэр Ил Түмэҥҥэ мунньахха сырыттым. 20 сыл буолла маннык муста-муста: «Сомоҕолоһуохха, үлэлиэххэ», — дии-диибит, сыл аайы уһуйааччылар аҕыйаан иһэбит. Онно биир эппиэт баар: бары ипотекалаахпыт, бары кыһалҕалаахпыт. Билигин үйэ атын: энтузиаст буолан хамнанар кэм тохтоото. Бу биһиги коммунистическай партия тобоҕор иитиллибит дьон эрэ хааллыбыт. Ыччаттарбыт хамнас кыра буолан, анал үөрэххэ үөрэнэн баран, салгыы […]
Бүгүн, алтынньы 14 күнүгэр, саха бастакы үөрэхтээх дьахтара, олоҥхоһут, этнограф, ырыаһыт, фольклору хомуйааччы, учуонай,чинчийээччи М.Н.Андросова-Ионова төрөөбүтэ күнэ. Кини туһунан бу курдук сурулалр: «Исполнительница народных песен и олонхо, изучавшая якутскую старину, помогавшая Э.К. Пекарскому при составлении словаря М.Н.Андросова – Ионова родилась во II Игидейском наслеге Баягантайского улуса. Для Э.К.Пекарского Мария Николаевна записала полные тексты двух олонхо: […]
Дьиҥэр, бу олоххо туох барыта көннөрү айыллар ээ. Ону киһи барахсан, өйдүүр-саныыр дьоҕурдаах, ыллыыр-ытыыр сүрэхтээх, үөрэр-долгуйар дууһалаах буолан, бэйэтэ суолталаан биэрэр: ханнык эмэ көтөрү ытык кыыл оҥостон сүгүрүйүө, биитэр эбээтин ытарҕатын үйэлэргэ кэриэстээн ууруо… Барыны бары ис хоһооннуур сиэрбитинэн, түҥ былыргыттан күн бүгүнүгэр диэри мэҥэ бэлиэлэри туруорар үгэстээхпит. Онтукабыт биһиэнэ сүрүннээн устуоруйаны кэрэһилиир пааматынньык буолар. […]
Кытай аатырбыт Куньцюй тыйаатырын кытта Олоҥхо тыйаатыра кыттыгас бырайыактара — «Илэ буолбут иччилээх түүн». Бу XVI үйэҕэ суруллубут «Пионовая беседка» испэктээккэ олоҕурбут туруоруу буолар. ЮНЕСКО билиммит, киһи айбыт икки чулуу сыаннастара -олоҥхо уонна Куньцюй тыйаатыра — биир сыанаҕа алтыһар дьоро түгэннэрэ алтынньы 29 күнүгэр Суорун Омоллоон аатынан Опера уонна балет тыйаатырыгар буолар. Онуоха 2 билиэти […]
Опубликован 3 (31) номер 2023 г. научного журнала «Эпосоведение» (НИИ Олонхо СВФУ) В настоящем номере журнала наши коллеги из научных и образовательных учреждений РФ поделились с результатами своих исследований: Адыгейский республиканский институт гуманитарных исследований им. Т. М. Керашева (АНЧЕК С.Х.) – «Эмоциональные дискурсообразующие концепты в адыгском нартском эпосе»; Ордена Знак Почета Институт истории, языка и […]
Таатта улууһун Дьохсоҕонуттан төрүттээх Акулина Михайловна Егасова-Дьохсоҕон Кыыһа айар дьоҕура арыллан иһэр. Кини олоҥхо суруйар буолла. Ол курдук, диэн олоҥхолоох кинигэтэ таҕыста. Сыаната 700 солк., ахсаана аҕыйах. Учууталлар, иитээччилэр, төрөппүттэр оҕолоргутугар анаан атыылаһарга тиэтэйиҥ. Билсэр төлөпүөҥҥүт 89241772247.
Москуба аатырбыт ВДНХ-тыгар норуоттар култуураларын билиһиннэрэр «Арассыыйа» быыстапка-пуорум тэриллэр. Аһыллыыта ахсынньыга буолар уонна сыл аҥаара үлэлиир. Саха Сирин истиэндэтин тас өттүгэр алмаас, көмүс киэргэллэр, маастардар уус-уран оҥоһуктара туруохтара. Иһигэр киирдэххэ, култуурабытын уонна туризм салаатын көрдөрөр мультимедийнай витриналар дьэргэйэ көрсүөхтэрэ. Кэлбит дьон олоҥхо виртуальнай быыстапкатын, Чысхааны, Тымныы Оҕуһун, Хаарчаананы кытта билсиэхтэрэ. 80 кв.м. иэннээх павильоҥҥа хаартыскаҕа түһэр […]
Алтынньы 7 күнүгэр Олоҥхо тыйаатыра Ааартыка аан дойдутааҕы оскуолатыгар режиссер Роман Дорофеев «ҮС КҮН» диэн саҥа испэктээгэр ыҥырар. Таммах хаанынан удьуортан удьуорга бэриллэр саха үс үүдэһинэ буолбут улуу идэлэр: Олоҥхоһут, Уус, Ойуун — урааҥхай саха ытык кутун хараанньыттара. Кырыыс да кыайбат, өлүү да сиппэт, хаһан да симэлийбэт, үйэттэн үйэҕэ айанныыр тыл иччитэ иҥмит идэлэрэ буолаллар. […]
Саха сирин оскуолаларын үөрэнээччилэригэр, төрөппүттэригэр, учууталларыгар, уопсастыбаннай актыбыыстарыгар, Дьокуускай уонна улуустар үөрэҕириилэрин тэрилтэлэрин үлэһиттэригэр ыҥырыы сурук 90-с сыллартан саха тылын туруулаһан кэлбит «Ийэ тыл» (Е.П. Жирков) общественнай хамсааһыны 2021 сылтан кэҥэтии үлэтэ саҕаламмыта. 2022 сылга «Ийэ тыл» Сүрүннүүр Сүбэтэ тэриллибитэ, бэрэссэдээтэлинэн норуодунай суруйааччы Н.М. Михалева – Сайа талыллыбыта. Билигин «Ийэ тыл» чэрчитинэн маннык уопсастыбаннай түмсүүлэр […]
В 2024 г. XVII Республиканский «Ысыах Олонхо» будет проведен в Амгинском улусе. В рамках подготовки к данному мероприятию 20 сентября 2023 г. состоялась выездное заседание Организационного комитета в с. Амга. В заседании приняли участие заместитель главы МР «Амгинский улус (район)» по социальным вопросам Нь.И. Илларионова, начальник Управления культуры и народного творчества Амгинского улуса И.Ф. Иванов, […]
Быйылгы сайын Дьокуускай куоракка олорор «Сөргүтүү» айар түмсүүгэ дьарыктанар Хаҥалас улууһуттан сыдьааннаах норуот маастардардарыгар уонна иистэнньэҥнэригэр үгүс ситиһиилэри бэлэхтээн ааста. Олоҥхо туһунан паннолара Санкт-Петербурга тэриллибит «Душа России» норуоттар икки ардыларынааҕы бэстибээлгэ лауреат буолла. Түмсүүнү үһүс сылын Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуотун маастара Азияна Харлампьева салайан үлэлэтэр. Сүрүн сыалынан XVII үйэттэн саҕалаан саха таҥаһын үөрэтии, сөргүтүү, тилиннэрии буолар. […]